معرفی سامانه میکروفسیل
تهیه کننده: مریم بهرهمند، بهناز گرمابی
دانستههای فسیلشناسی نقش مهمی در شناخت، تدقیق سن واحدهای زمینشناسی و واکاوی تاریخچه تحولات زیستی در زمین کره دارد. گردآوری اطلاعات پایه فسیلشناسی در مناطق مختلف و پوشش نقشههای زمین شناسی به تدریج حجم وسیعی از مستندات علوم زمین را فراهم ساخته است. در صورتی که این دادهها صحیح، مدیریت شوند دادهها سامانه علمی ارزشمندی را پدید میآورد که میتواند سبب اعتلای علمی و اجرایی متخصصان علوم زمین شود.
بارگذاری اطلاعات در این سامانه از خرداد ماه سال جاری شروع شد که تا پایان شهریور ماه اطلاعات 430 مقاطع نازک میکروفسیل از 10 نقشه زمین شناسی 1:100000 و 1:25000 در آن ذخیره سازی شده است. هر Serial Number در نرم افزار متعلق به یک مقطع نازک است. با توجه به محتویات فسیلی هر مقطع نازک که شامل گروههای متعددی از قبیل فرامینیفرا، جلبک، رادیولر و... است، تعداد ID ها در هرSerial Number متفاوت است. عددهای Serial Number به تنهایی گویای مشخصاتی مانند سال چاپ نقشه یا پژوهش صورت گرفته و تعداد گروه های فسیلی موجود در مقطع نازک است.
در این سامانه علاوه بر میکروفسیل ها، سایر اطلاعات مقطع نازک از قبیل شماره نمونه، لیتولوژی، مطالعه کننده میکروفسیلها، طول و عرض جغرافیایی نمونه برداشت شده، سازند، سن به دست آمده با توجه به محتویات فسیلی و میکروفاسیس و نیز مشخصات نقشه زمین شناسی از قبیل نام نقشه، مقیاس نقشه، زون ساختاری و نام زمین شناس ذخیره میشود. تاریخ هایی که در این نرم افزار ثبت می شود شامل تاریخ نمونه برداری، تاریخ مطالعه مقطع نازک و تاریخ ثبت در سامانه است.
با توجه به این که فعالیتهای صورت گرفته در قالب نقشه زمینشناسی، کارهای پژوهشی و آموزشی است، مشخص شدن این موارد در نرم افزار انجام و نیز بخشهایی به عنوان Note و Comments (در مشخصات کلی نقشه و مقطع نازک، میکروفاسیس و وارد کردن نام فسیلها) در نظر گرفته شده که در صورت نیاز به توضیحات بیشتر از این بخشها استفاده میشود.
جهت آسانی دستیابی به مقاطع نازک در آرشیو فیزیکی، قسمتی به عنوان آرشیو کد (Archive code) در نظر گرفته شده که شماره نمونه در آرشیو فیزیکی در این قسمت ثبت میشود. شایان ذکر است مشابه سامانه جامع فیزیکی نگهداری ماکروفسیلها، برای این سامانه نیز فایلهای ویژهای طراحی و در دست ساخت میباشد.
از دیگر قابلیتهای این نرم افزار میتوان به ذخیره سازی عکس های متعدد از میکروفسیلها اشاره کرد. در این نرم افزار قابلیت جستجو بر اساس هر یک از اطلاعات وارد شده و خروجی تمام اطلاعات بارگذاری شده در قالب فایل Excel امکان پذیر است که می توان از آن به عنوان مهم ترین کاربرد این نرم افزار نام برد. به عنوان مثال تمامی مقاطع نازک مربوط به یک زمان یا زون ساختاری مشخص در یک فایل Excel قابل مشاهده است که با توجه به آرشیو کد ثبت شده در سیستم و روی مقطع نازک به راحتی قابل دسترسی است.
اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق پس از راهاندازی موفق سامانه جامع سنگ و ماکروفسیل و بارگذاری دهها هزار دادهی مرتبط از سال 1394 اقدامات اولیه جهت راهاندازی سامانه میکروفسیل را نیز در دست انجام دارد. در همین راستا و با آگاهی از ویژگیهای علمی مرتبط با میکروفسیلها اقدامات اولیه جهت برنامه نویسی سامانه صورت پذیرفت و خوشبختانه در بهار سال جاری کار ورود دادهها آغاز و در تابستان سرعت گرفت.