ایران - مشهد مقدس
اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق
مروری بر تاریخچه فعالیت کارگروه‌های فنی و اجرائی اداره کل منطقه شمال شرق از آغاز تا پایان
توسط: جعفر رکنی
فعالیت یک مجموعه علمی- تحقیقاتی که از مبانی نظری قوی و مستحکم آغاز و در عرصه‌های میدانی شکوفا شده است، همواره نیازمند پویش ره یافت نو و دست یازی به چشم‌اندازهای جدید می‌باشد. این مهم به ویژه در سازمانی که به عنوان یک مجموعه منحصر به فرد عهده‌دار تولید اطلاعات پایه می‌باشد از اهمیت مضاعفی برخوردار است.
از طرفی نیازهای رو به رشد همواره تعاریف جدیدی از شیوه‌های کاری را سبب می‌شود که تکیه بر روال‌های تکراری و عدم توجه به شرایط جدید آن‌ها، تأمین نیازهای آینده را با اما و اگر جدی مواجه می‌سازد. اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق، با توجه به رویکرد توسعه گرایی و آگاهی از پتانسیل نیروی انسانی متخصص و علاقمند خود، در راستای پرکردن برخی خلأهای موجود در حوزه‌های کاری مختلف و ایجاد سازوکاری کارآمد، تلاش نموده است تا با سازماندهی نیروهای فنی و تخصصی در قالب کارگروه‌های تخصصی به این نیازها پاسخ دهد.
طبق تعریف؛ کارگروه، مجموعه‌ای از همکاران و یا طیفی از همکاران و متخصصان داوطلب می‌باشند که با گرایش‌های تخصصی مختلف برای انجام کار واحد و یا انجام کارهای مختلف هم فکری و همکاری دارند و در قالب این کار جمعی تحت عنوان خاص به وجود می‌آیند. کارگروه‌ها بیشتر ماهیت موضوعی دارد تا ساختاری و بر آن است تا با تشریک مساعی همکاران سطح و سطوح بالاتری از کارآمدی و توسعه‌ی کیفی را تجربه نماید.
خوشبختانه در اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق که از دهه هفتاد تحت عناوین مدیریت زمین‌شناسی و سپس مرکز زمین‌شناسی فعالیت‌های فنی و اجرایی در راستای وظایف و اهداف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور دنبال می‌شده است، رشد تدریجی و برنامه‌ریزی شده در دستور کار بوده و با توجه به محدودیت نیروی انسانی و با هدف برون رفت از بن بست‌های اداری، یکی از عملی‌ترین و مفیدترین راهکارهای توسعه‌ی امور، راه اندازی کارگروه‌های تخصصی، از مجموعة همکاران مرکز با قابلیت‌های متنوع کاری بوده است. این رویکرد از طرفی معطوف به ساز و کارهای رسمی و از طرفی منعطف به نوآوری در حطیه‌ی اجرا می‌شده است، به‌گونه‌ای که اولین کارگروه، در سال 1381 تحت عنوان کارگروه "پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز مشهد" کار خود را آغاز کرد که با موفقیت این کارگروه ایده ایجاد کارگروه‌های بعدی تقویت گردید. در ادامه "کارگروه موزة علوم زمین"، به عنوان دومین کارگروه مرکز در سال 1382 آغاز به کار نمود و با تصویب پروژه پارک موزه علوم زمین در سال 1387، به "کارگروه پارک موزه علوم زمین" تغییر نام یافت. این کارگروه‌ها منشأ خدمات فزاینده‌ای در مسیر رشد و بالندگی این مرکز بوده‌اند که آثار و نتایج آن انکارناپذیر است.
در سال 1391 با توجه به پتانسیل علمی- تجربی بالای کارشناسان، تجربیات مفید و رشد کمی و کیفی توان نیروی انسانی مرکز، راه‌اندازی دوازده کارگروه تخصصی به تصویب شورای برنامه‌ریزی و هماهنگی مرکز رسید. پس از یکسال کار آزمایشی، با ایجاد تغییرات لازم، مجموعة کارگروه‌ها شکل مستحکم‌تر و عملیاتی‌تر یافت و در مجموعه فعالیت‌های این مرکز شکل پذیرفته شده و نظارت پذیری به خود گرفت. در اواخر سال 1392هر کارگروه بر اساس شیوه‌نامة تعیین شده که به تأیید شورای برنامه‌ریزی و هماهنگی مرکز می‌رسید، فعالیت‌هایی را برای خود تعریف و پیگیری می‌نموده است. مسئولیت هماهنگی و برگزاری جلسات و تدوین صورت جلسات و پیگیری امور، به عهدة دبیر هر کارگروه بوده است.
پس از طی حدود یک سال تجربه کارگروه‌ها و بر اساس نتایج به دست آمده و ارزیابی‌های به عمل آمده نیروها مجدداً در قالب کارگروه‌های تخصصی از قبل موجود و بعضاً جدید سازماندهی شدند. این رویکرد به نحوی بود که کارشناسان مرکز، علاوه بر انجام وظایف محوله و تعریف شده بر اساس نمودار سازمانی، در یک یا چند کارگروه نیز فعالیت می‌نمودند، تا با هم‌افزایی هر چه بیشتر، افق‌های جدیدی از توفیق را کسب نمایند.
به فراخور گسترش فعالیت کارگروه‌ها ایده مستندسازی فعالیت کارگروه‌ها مطرح و بولتن خبری کارگروه‌های مرکز شامل گزیده اخبار و عملکرد کارگروه‌های تخصصی به صورت فصلنامه از تابستان 1393 به همت "کارگروه ارتباطات، اطلاع‌رسانی و آموزش" منتشر و مستندنگاری فعالیت‌ها آغاز گردید.
در سال 1395 با تشکیل ادارات فنی و اجرایی و تکمیل ساختار سازمانی و تشکیلات جدید اداره کل لزوم بازنگری در عناوین و دستور کار کارگروه‌ها و عضویت بیش از 90 درصد کارکنان در کارگروه‌ها در دستور کار قرار گرفت و تعداد کارگروه‌ها از 13 به 10 کارگروه تقلیل یافت و در ادامه با افتتاح پروژه پارک موزه علوم‌زمین در اسفند ماه 1397 و لزوم یک باز تعریف در فعالیت تعدادی از همکاران و اهمیت توجه به این پروژه که حلقه‌ی جدیدی از ارتباط اقشار مختلف جامعه با سازمان زمین‌شناسی و فعالیت‌های آن می‌باشد تشکیل گروه‌های کاری مورد توجه قرار گرفت و پایان کار کارگرو‌ها در جلسه عمومی مدیر کل با کارکنان اعلام گردید. در این جلسه روند تشکیل کارگروه‌ها توسط رکنی معاون اجرایی مدیرکل و سردبیر کارگروه‌ها اعلام و با معرفی سه کارگروه برتر "کارگروه پارک موزه علوم زمین" با دبیری خانم مهندس تاج‌بخش و "کارگروه مطالعات کاربردی و طرح‌های نوآورانه علوم زمین" با دبیری خانم مهندس پرورش و "کارگروه توسعه‌ی فناوری و پایگاه اطلاع‌رسانی" با دبیری خانم مهندس ظفری‌مقدم، از کلیه دبیران کارگروه‌ها و اعضای فعال آن تقدیر گردید و اظهار امیدواری شد فعالیت‌های کارکنان همچنان پویا و زنده در قالب گروه‌های کاری و به صورت داوطلبانه که توسط افراد پیشنهاد خواهد شد روند رو به رشد را طی نماید.
