ایران - مشهد مقدس
اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق
گام به گام با رویداد استارتاپی علوم زمین
توسط: محبوبه پرورش
نیم روز اول
گام نخست: شور و امید
در حال و هوای سنگین دغدغه‌های فکری جوانان امروز، 54 ساعت به رنگ پویایی، با عطر خلاقیت و چشمانداز امید؛ تجربه‌ای شگفت‌انگیز برای دانشجویان و فارغ التحصیلان علوم زمین رقم زده شد. عصر پاییزی روز چهارشنبه 23 آبان ماه 97، با نزدیک شدن به ساعت 4 بعدازظهر، همهمه‌ی میز پذیرش که به آرامش گرایید و سالن افتتاحیه رویداد به حضور مشتاق مهمانان و شرکت‌کنندگان آذین و این‌گونه رویداد با تلاوت زیبای کلام حق، قرار و آرام یافت. همه برخاستیم به افتخار سرود جمهوری اسلامی ایران و ادای احترام به ساحت مقدس امام هشتم، حضرت امام رضا (ع) و این‌چنین هم دل و هم آهنگ، رویداد استارتاپی علوم زمین در اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق
آغاز شد.
پس از اعلام برنامه، دکتر طاهری، مدیر کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق، ضمن خوش آمدگویی به شرکت کنندگان و میهمانان، از حمایت های تمامی مسئولان به ویژه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خاصه آقای دکتر قادریفر و همچنین استانداری خراسان رضوی، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی، پارک علم و فناوری خراسان رضوی و دانشگاه های مشهد، اندیشمندان در حوزه کسب و کارهای معدنی و سایر شرکت کنندگان تشکر کرده و این تعامل و همکاری را برای آمادگی فارغ التحصیلان رشته های علوم زمین در ورود به بازار کار بسیار با اهمیت دانست. ایشان با توجه به استقبال بسیار خوب جوانان فارغ التحصیل اظهار داشت: "ما پیگیری و دغدغه اشتغال برای افراد مستعد و جویای کار را وظیفه انسانی خود می دانیم و در همین راستا سعی می‌کنیم ضمن توجه به دغدغه جوانان شرایط لازم جهت اشتغال آنان را با برگزاری چنین رویدادی فراهم آوریم".
سخنران‌های کلیدی
دکتر قادریفر: رویداد استارتاپی علوم زمین نقطه عطفی در تجاری‌سازی ایده‌های نو در حوزه علوم زمین و ایجاد کسب و کارهای نوپا
در ادامه مراسم افتتاحیه، دکتر قادریفر رئیس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به عنوان اولین سخنران به ایراد سخن پرداخت و این رویداد را نقطه عطفی در تجاری‌سازی ایده‌های نو در حوزه علوم‌زمین و ایجاد کسب و کارهای نوپا در این حوزه دانست. ایشان با اظهار خوشوقتی از برگزاری این رویداد، اظهار امیدواری کرد مرکز نوآوری‌های علوم‌زمین به زودی زیر نظر اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال‌شرق راه‌اندازی شود و پشتیبان ایده‌های نو در این حوزه باشد.
ایشان همچنین اظهار داشت: ایران از نظر تولید علم و پرورش محققان در رشته زمین شناسی و اکتشافات معدنی جزو کشورهای شاخص دنیاست؛ لذا تلاش کرده ایم زنجیره های واصل و حلقه های واسط برای توسعه نوآوری و کارآفرینی را به هم متصل کنیم.
قادری فر افزود: یکی از معضلات اساسی در حوزه تخصصی زمین شناسی این است که دانش آموختگان این رشته با معضل بیکاری مواجهند. ایران در کنار ظرفیت های عظیم و بالقوه ای که از نظر منابع معدنی دارد، جزو پنج کشور برتر دنیا در این حوزه است اما در حوزه کارآفرینی و ثروت زایی از این منبع خدادادی کم بهره مانده و صرفاً درآمد ناچیزی از خام فروشی مواد معدنی پس از چند مرحله اکتشاف و استحصال و برخی اقدامات مقدماتی به دست آورده است.
ایشان در ادامه با اشاره به اینکه ارزش افزوده ای که در دل منابع معدنی وجود دارد، ده ها برابر مقداری است که ما از آن به دست می آوریم، اظهار امیدواری کرد این رویداد کارآفرینی و استارتاپی که برای اولین بار در کشور در حوزه علوم زمین برگزار شده است، گام جدی و امیدبخش در جهت پیوند ظرفیت های نوآورانه و فناورانه به کارآفرینی مبتنی بر علم و دانش محسوب شود.
قادری فر با اعلام حمایت دولت از رویدادهای استارتاپی در حوزه علوم زمین افزود: در کنار برگزاری این رویدادها، باید مدیران تشکل های مردم نهاد که در این رویداد حضور می یابند، ایده های مطرح شده را تبدیل به کسب و کارهای قابل سرمایه گذاری نماید و استارت آپ هایی نیز با مشارکت بخش خصوصی ایجاد شود.
دکتر گل محمدی: معدن و صنایع معدنی زمینه ساز مناسب اشتغال و تولید ثروت
دکتر گل محمدی معاون اکتشافات معدنی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور ضمن اعلام حمایت از ایده های نو در حوزه اکتشافات معدنی و سایر علوم مرتبط خواستار هم افزایی بیشتر دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این حوزه در حلقه ارزش افزوده مواد معدنی شد.
دکتر گل محمدی همچنین اضافه کرد: معدن و صنایع معدنی زمینه بسیار مناسب برای اشتغال و تولید ثروت است و در این میان پرداختن به علوم بین رشته ای بسیاری از مشکلات در بخش های اقتصادی را حل می کند.
بیان ایده های نو و خلاقانه در حوزه زمین شناسی و معدن در سخنرانی دکتر دستجردی
در ادامه مراسم افتتاحیه، دکتر دستجردی، مدیر عامل شرکت اپکس، ضمن تشکر از استقبال شرکت‌کنندگان و دکتر طاهری به عنوان برگزارکننده بزرگ‌ترین رویداد استارتاپی زمین‌شناسی، به بیان ایده‌های کاربردی از جنس خلاقیت در حوزه زمین‌شناسی و معدن پرداختند. همچنین ایشان موفقیت در حوزه معدن را حرکت همه جانبه تمامی علوم مرتبط دانستند. وی اظهار داشت: مسیر معدن یکی از بهترین مسیرهای توسعه در کشور می‌باشد که بایستی دولت و مقامات کشور شرایط مناسبی را در راستای گسترش دانش و سرمایه‌گذاری در این زمینه فراهم کنند.
تجلیل از دکتر قادری فر
پس از پایان بخش سخنرانی‌های کلیدی با حضور مدیر کل از اقدامات و حمایت‌های دکتر قادریفر با اهداء لوح و یادمان رویداد تجلیل به عمل آمد.
گام دوم: ارائه ایده ها
منتورها، داوران و بزرگان کسب و کار
ادامه اجرای برنامه توسط نماینده جهانی استارت آپ ویکند در ایران، مهندس آرش ماهر، به عنوان تسهیلگر رویداد، انجام شد. ایشان ضمن معرفی خود، منتورها و داوران رویداد را معرفی کرد. منتورهای رویداد در تمام مدت برگزاری به هدایت گروه‌ها پرداخته و ضمن برگزاری کارگاه‌های آموزشی حین رویداد، ایده‌های منتخب را آماده ارائه در حضور داوران و نیز حامیان و سرمایه گذاران نمودند.
فرآیند معرفی ایده ها
با اعلام تسهیلگر رویداد، صفی از صاحبان ایده ایجاد شد و در فضایی پر شور و با نظمی بی نظیر، 33 ایده ارائه گردید. هر صاحب ایده در مدت یک دقیقه ضمن معرفی خود، به بیان ایده کاربردی خود پرداخت.
هر کدام از این ایده ها در زمینه های مختلفی ارائه شدند که به شرح ذیل می باشند:
-در حوزه انرژی و محیط زیست: ایده های پیزو الکتریک، تصفیه ساز، دیوار خورشیدی، زمین‌پاک، سنگ آب، عنصریاب، کربن فیلتر و هیدرومگنت؛
- در حوزه صنعت گردشگری و ژئوتوریسم: ایده ژئوگشت؛
- در حوزه معدن و اکتشافات معدنی: ایده های جاذب معدنی، گوهریاب، معدن مشاور، معدن‌یاب و همکاریاب؛
- در حوزه گوهرسنگ ها: فیروزه و احیای فیروزه؛
- در حوزه آموزشی: ایران من، زمین نما، ژئواستوری، ژئوپک و ژئوفشن؛
- در حوزه صنعت: پریتونر، چسب کربنی دو جداره، سوپر جاذب و شبیه ساز نقشه بردار؛
- در حوزه کاربرد علوم زمین در پزشکی: GDM
- در حوزه فنآوری اطلاعات: پورتال نمونه، موزه مجازی و GW
پس از استماع ابعاد مختلف هر یک ار ایده‌ها، شرکت کنندگان رویداد ایده‌های منتخب خود را روی برگه‌های رأی منتقل و در پایان مراسم ضمن شمارش آراء، 10 ایده منتخب برای تیم‌سازی معرفی شدند. در پایان روز اول و پس از معرفی ایده های برتر تیم سازی ایده ها صورت گرفت تا در یک ماراتن 54 ساعته شرکت کرده و در محضر اساتید بزرگ، ضمن کسب تجربه راه‌های ورود به بازار را جستجو نمایند.
روز دوم
گام سوم: تلاش و پویایی/ آموزش و کسب مهارت
صبح روز دوم، شرکت کنندگان در فضایی صمیمی پس از صرف صبحانه، کار خود را آغاز کردند. تیم‌های تشکیل شده در محل‌های مشخص شده، استقرار یافتند و بحث و بررسی‌ها، هماهنگی بین‌اعضاء و جستجو در خصوص ایده‌ها آغاز شد. شور عجیبی در سالن محل هم‌فکری و هماهنگی تیم ها ایجاد و کادر اجرایی و دیگر افراد حاضر در محل را تحت تأثیر قرار داده بود. منتورهای رویداد با بررسی وضعیت تیم‌های تشکیل شده، کارگاه بوم مدل کسب و کار را در همان ساعت‌های اولیه برگزار کردند.
گام چهارم: گارکاه‌های حین رویداد
کارگاه اول: بوم و مدل کسب و کار (BMC: Business Model Canvas)
در نخستین کارگاه، آقای مصطفی پورعلی، مشاور فناوری اطلاعات و کسب و کار آنلاین، به توضیح و تشریح مفاهیم و پایه‌های اصلی استارت آپ و کسب و کار پرداخت که از جمله می‌توان به طراحی خدمات و جریان یادگیری، نحوۀ ارتباط با مشتریان، کانال توزیع، تبلیغات، جریان درآمد، مدل درآمدی، منابع اصلی (امکانات مکانی، مالی، اطلاعاتی و...)، شرکای کلیدی، ساختار هزینه‌ها و تست مامان اشاره نمود. ایشان در انتها دو کتاب:
1- خلق مدل کسب و کار و 2- طراحی ارزش پیشنهادی را در زمینۀ کسب و کار معرفی نمود.
سپس تیم‌ها در حضور منتورهای رویداد به تهیه مدل و بوم کسب و کار خود پرداختند. فضای سالن مملو از تکاپو بود و کادر اجرایی و افراد حاضر را به شدت تحت تأثیر قرار داده بود. حضور برخی از حامیان در همان ساعت‌های اولیه و بررسی ایده‌های مطرح شده از نقاط عطف برنامه‌های روز دوم بود. سپس کارگاه اعتبار سنجی برگزار گردید تا گروه‌های شرکت کننده گامی دیگر به ارائه ایده کسب و کاری خود نزدیک شوند.
کارگاه دوم : اعتبارسنجی و MVP (Minimum Viable product)
در کارگاه دوم آقای محمدرضا عقیقی، مربی کسب و کارهای نوپا، در مورد سه اصطلاح Demo، Prototype و MVP توضیح داده و به تفاوت‌های اصلی آن‌ها اشاره کرد. ایشان در سخنان خود مواردی همچون ارزان قیمت بودن، ساده بودن و آزمون‌پذیر بودن را از جمله ویژگی‌های اساسی MVP دانست و در همین ضمن ارائه مثال‌های موفق به معرفی کتاب‌های مفید و کاربردی در این رابطه پرداخت.
پس از کارگاه دوم گروه‌های شرکت کننده، مجدد به فضای کار خود برگشتند و با تلاش مضاعف به راهنمایی منتوران رویداد شروع به اعتبار سنجی ایده‌های خود نمودند. فضای رقابتی جالبی ایجاد شده بود و تلاش و رایزنی‌های صاحبان ایده و تیم‌ها با اساتید بی‌مثال و جالب توجه بود. این فرآیند تا حدود ساعت 9 شب ادامه یافت.
روز سوم
گام چهارم: آمادگی برای ارائه در حضور داوران و سرمایه گذاران
صبح روز سوم، فضای صرف صبحانه متفاوت با روز قبل بود. تیم‌ها در حال بحث راجع به ایده‌هایشان بودند و کمی استرس هم در چهره برخی به چشم می‌خورد. شتاب داشتند تا زودتر به محیط کار برگردند. انگار زمان برایشان مفهوم دیگری پیدا کرده بود.
کارگاه ارائه نهایی در ساعت‌های اولیه صبح روز سوم برگزار شد تا شرکت کنندگان بتوانند در فرصت باقیمانده، فایل ارائه ایده خود را به بهترین شکل ممکن آماده کنند.
کارگاه سوم: ارائۀ نهایی استارت آپ ویکند
در کارگاه سوم آقای مهدی غیبی، متخصص کسب و کارهای الکترونیکی، شرکت کنندگان را برای ارائۀ نهایی ایده به مدت 10 دقیقه توجیه و اظهار داشت که در پنج دقیقه نخست، ارائه ایده و پاسخ گویی به سؤال‌های داوران در مدت پنچ دقیقه باقیمانده، صورت خواهد گرفت.
روز سوم- گام پنجم: اختتامیه
سرانجام به مراسم اختتامیه رویداد رسیدیم که همچون سایر لحظاتی که پشت سر گذاشتیم، متفاوت از هر برنامه‌ای که تاکنون تجربه کرده بودیم، برگزار شد.
در ابتدای مراسم اختتامیه، دکتر طاهری ضمن خیر مقدم مجدد و خدا قوت به حضار و شرکت کنندگان در رویداد بزرگ استارتاپی علوم زمین، خاطره برگزاری این رویداد با حضور پرنشاط و نوآوری‌های تیم‌های شرکت کننده را در تاریخچه مرکز مشهد، جاودانه دانست.
دکتر طاهری ابراز امیدواری کرد این روحیه و حرکت بسیار خوب، ادامه پیدا کند و اگر توان مردمی به صحنه بیاید، می‌توان راهکاری اثربخش برای حل معضل بیکاری در جامعه پیدا کرد. ایشان با اشاره به برنامه‌های پیش رو، از تمامی تیم‌های شرکت کننده خواست تا ارتباطشان را با دبیر رویداد، خانم مهندس پرورش، ادامه داده تا این ارتباطات تقویت شده و بهتر بتوان مسیر آتی را طی کرد.
دکتر طاهری علاوه بر تشکر و قدردانی از حامیان برگزاری رویداد، از مسئولان سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور و مخصوصاَ خانم دکتر لک، معاون وزیر و رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور به جهت حمایت از برگزاری رویداد استارتاپی علوم زمین در مشهد قدردانی کرد.
رویداد استارتاپی علوم زمین، شبیه ساز بازار کار برای شرکت کنندگان
آقای ماهر ضمن خوش آمدگویی به حاضرین گفت که تمام تلاش ایشان و همکارانشان در بخش منتوری، ایجاد یک شبیه ساز کوچک از بازار کار برای شرکت کنندگان بوده تا بدانند که چه مراحلی را از یک ایده خام تا دنیای کار باید طی کنند و چه چالش‌هایی در این راه پیش رو دارند.
ارائه نهایی تیم های شرکت کننده
بعد از صحبت‌های آقای ماهر، نمایندگان 10 تیم شرکت‌کننده در رویداد به نوبت و به ترتیب قرعه‌کشی انجام شده، در جایگاه حاضر شده و ضمن ارائه ایده‌های خود، به سؤال‌های داوران پاسخ دادند.
گام ششم: سخنرانی های پایانی
مهندس مکارم؛ بنیان‌گذار و مدیر عامل شتاب دهنده فردوسی: برگزاری خوب و موفق رویداد استارتاپی علوم زمین
در ابتدا مهندس مکارم، ضمن معرفی مفهوم استارت‌آپ اظهار داشت که حوزه زمین‌شناسی بعد از صنعت نفت و گاز، پرسودترین صنعت صادراتی غیرنفتی قابل استفاده در ایران است و استارتاپ ویکند حوزه علوم زمین که در حال حاضر مراسم اختتامیه آن در حال برگزاری است، نسبت به حوزه‌های دیگر خیلی خوب و موفق برگزار شد.
ایشان متذکر شدند که بزرگ‌ترین مشکل کسب و کارهای نسل جوان نداشتن اطلاعات مهارتی و توانایی انجام کار تیمی است و حدود 85 درصد تیم‌هایی که موفق نمی‌شوند به خاطر همین مسئله است. همچنین افراد باید فرایند توسعه را درست و استاندارد یاد بگیرند.
مهندس علیرضائی؛ رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسان رضوی: در ادامه مراسم اختتامیه رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اعلام اینکه این حرکت نوین بتواند به اهداف پیش بینی شده دست یابد اظهار امیدواری کرد حمایت از ایده های نو و برقراری ارتباط جامعه سرمایه گذار استان با کسب و کارهای نوپا محقق گردد.
خانم مهندس علیرضایی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسان رضوی با ارائه سخنرانی و تشکر از برگزارکنندگان این رویداد خصوصاً آقای دکتر طاهری و تیم کارکنان فعال این اداره کل اظهار داشت وظیفه سازمان صنعت، معدن و تجارت است تا ضمن حمایت از ایده‌های نو در حوزه صنعت، اکتشافات معدنی و زمین‌شناسی جامعه سرمایه‌گذار استان را به این ایده‌ها معرفی تا کسب و کارهای نو شکل بگیرد و جوانان مستعد بتوانند ایده‌های خود را تجاری سازی نمایند.
مهندس علیرضایی که در جلسه ارائه تعدادی از ایده‌ها نیز حضور داشت ضمن اظهار خوشحالی از جامعه جوان و مستعد از آن‌ها خواست در شرایط کنونی با تشکیل تیم کاری معضلات حوزه معدن و اکتشاف معادن را شناسایی کنند و راه حل‌های مناسب ارائه نمایند.
گام هفتم: برنامه های پایانی و اعلام نتایج داروی
در این بخش چند برنامه اجرا شد که قرائت بیانیهها و اعلام نتایج داروی از مهم‌ترین آنهاست. قرائت بیانیه هیئت داوران توسط آقای مهندس جاهدی نماینده مرکز رشد پارک علم و فناوری و قرائت بیانیه منتورها توسط آقای مهدی غیبی در ادامه برنامه انجام شد و سپس برنامه اعلام نتایج نهایی و معرفی تیم‌های برتر توسط آرش ماهر صورت گرفت و جوایز آن‌ها اهداء شد.
کارت ها و نامه های طراحی شده در رویداد
برای این فعالان اقتصادی و کارآفرینان ارجمند آرزوی موفقیت داریم.
