انعکاس فعالیتهای ادارات فنی و اجرایی در دستور کار فصلنامه خورشید مشرق بوده است، به نحوی که ضمن فاصله گرفتن از روال معمولِ گزارش‌کار، بتواند اهم فعالیتهای صورت پذیرفته در دوره سه ماهه را به سمع و نظر علاقمندان برساند. به این ترتیب گزارش فعالیتهای مختلف به اختصار و انعکاس مهم‌ترین دستاوردها با هدف پرهیز از طرح مطالب خسته‌کننده تدوین و ارائه می‌شود.
معاونت زمین‌شناسی
فرخ قائمی
در حال حاضر تعداد 26 پروژه توسط کارشناسان در معاونت زمین‌شناسی در دست اجرا است. از این تعداد، 22 پروژه در اداره زمین‌شناختی و 4 پروژه در اداره مخاطرات زمین‌شناختی انجام می‌شوند.
الف: اداره زمین شناختی
- پروژههای مدیریت زمین‌شناختی به صورت نقشه‌های زمین‌شناسی در مقیاس‌های متفاوت و هم‌چنین نقشه‌های موضوعی است.
- یک نقشه در مقیاس 1:250000 که در این مدیریت تهیه شده و در دست بررسی کمیته ارزیابی انتشارات سازمان است.
- یک نقشه زمین‌شناسی در مقیاس 1:100000 تهیه شده و آماده ارسال به کمیته ارزیابی انتشارات است. یک نقشه زمین‌شناسی در مقیاس 1:100000 نیز در دست تهیه بوده که تا پایان سال 98 به اتمام می رسد.
- تعداد هشت نقشه زمین‌شناسی در مقیاس 1:25000 توسط کمیته ارزیابی انتشارات در حال بررسی و یا رفع اشکال توسط مسئول پروژه است.
- تعداد 5 نقشه زمین‌شناسی در مقیاس 1:25000 توسط کارشناسان مسئول پروژه‌ها در مراحل مختلف تکمیل برداشت‌های صحرایی و یا امور دفتری قرار دارد.
- یک نقشه زمین‌شناسی در مقیاس 1:25000 به اتمام رسیده و آماده ارسال جهت بررسی توسط کمیته ارزیابی انتشارات است.
- در راستای سیاست‌های جدید سازمان در رابطه با تمرکز فعالیت‌ها در قالب کمپ‌های متمرکز کار برداشت و تهیه سه نقشه زمین‌شناسی با مقیاس 1:25000 در محدوده کمپ متمرکز بیرجند واقع در خراسان جنوبی توسط کارشناسان این مدیریت آغاز شد.
- دو برگ نقشه گسل‌های استان خراسان رضوی و شمالی در مقیاس 1:250000 توسط کارشناسان این مدیریت در دست تهیه میباشد.
- پروژه تهیه اطلس نانوفسیل‌های پالئوژن در ایران مرکزی نیز توسط بخش فسیل‌شناسی در دست تهیه میباشد.
- تعداد 25 پلاک نازک فسیل، 10 نمونه پالینومورف، 80 نمونه پلاک نانوفسیل و 5 نمونه ماکروفسیل طی این مدت توسط کارشناسان گروه فسیل‌شناسی مطالعه و نتیجه آن به کارشناسان مربوطه داده شده است. علاوه بر آن تعداد 32 پلاک نازک سنگ‌شناسی مطالعه شده است.
ب: اداره مخاطرات
تعداد 4 پروژه فعال در این اداره در دست انجام است:
- نقشه زمین‌شناسی پهنه بجنورد در مقیاس 1:25000
- پایش فرونشست دشت‌های استان خراسان رضوی
- تدقیق حریم گسل‌های شهر مشهد
- بررسی ریزگرد استان خراسان رضوی
در سه ماهه اول سال 98 تعداد 75 نفر روز مأموریت گروه زمین‌شناسی بوده است.
معاونت اکتشاف مواد معدنی
نصیر نادری
عملکرد فنی همکاران معاونت اکتشاف در بهار 98 به شرح ذیل میباشد:
بر طبق برنامهریزیهای انجام شده، محورهای اصلی اکتشاف در سال 1398 به شرح ذیل میباشد:
- تکمیل اکتشافات ژئوشیمی 1:100000 در نواحی اولویتدار
- اکتشاف سیستماتیک در مقیاس 1:25000 روی نواحی مستعد و کار نشده
- اکتشاف عناصر استراتژیک و کمیاب
- پروژههای نیمه تمام از سال قبل و تکمیل اکتشاف در محدودههای ثبت شده به نام سازمان
تحقق برنامههای فوق مستلزم پشتیبانی مالی، تدارکاتی، آزمایشگاهی و… است که تاکنون در بخشهایی محقق نشده است. بر این منوال همکاران معاونت اکتشاف ادامه بعضی از پروژههای در دست انجام را در دستور کار دارند که در زیر میآید:
- از 6 پروژه ارسالی به شورای ارزیابی، نتایج داوری یک پروژه دریافت شده که در مرحله ویرایش مرحله دوم است.
- 22 پروژه در دست انجام و تهیه گزارش و در مواردی منتظر دریافت نتایج آزمایشگاه است.
- اتمام و ارسال گزارش و نقشه زمین‌شناسی معدنی مس رسوبی چلپو به شورای ارزیابی انتشارات
- ویرایش مرحله دوم شورای ارزیابی انتشارات " اکتشاف ژئوشیمیایی 1:25000 فیروزه نیشابور"
- همکاری در برداشت‌ها و مطالعات ژئوفیزیک هوایی سازمان مرکزی، مدت 70 روز کارشناس
- لاگینگ 650 متر مغزه های حفاری و رسم جداول مربوطه پروژه ده خطیب
- نظارت، تهیه و تکمیل اکتشاف محدوده تجرود و ره چمن توسط مشاور و تحویل به سازمان
- تهیه نسخه اولیه نقشه متالوژنی و تیپ‌های کانساری استان خراسان رضوی
- تهیه مقاله علمی پژوهشی " کانی‌سازی ژئوشیمی و کانی‌سازی ماسه سنگ‌های میزبان مس رسوبی در نهشته‌های نئوژن منطقه چلپو کاشمر"
- تهیه عکس- نقشه محدودههای سازمان و ارائه و هماهنگی با منابع طبیعی و بازدید جهت رفع موانع اکتشاف
- تصویب آیین‌نامه‌های مختلف در واحد پژوهش
معاونت اجرایی
جعفر رکنی
خلاصه عملکرد معاونت اجرایی در حوزه‌های اداری و مالی، ارتباطات و اطلاع رسانی در سه ماهه اول 98 به شرح ذیل میباشد:
ابتدای سال 98 مصادف با شروع بازدید مراجعه‌کنندگان به پارک موزه علوم‌زمین در روزهای آغازین افتتاح بود، ساماندهی امور اجرایی در کلیه حوزه‌های حفاظت فیزیکی، فضای سبز و نارسایی‌های احتمالی دیگر، حجم برنامههای هماهنگ با اداره موزه و مستندات علوم زمین را افزایش داد. هم‌چنین مباحث مالی پیمانکاران جزء و عمده‌ی تکمیل پروژه، دغدغه‌ای بود که همواره با آن دست و پنجه نرم کرده‌ایم.
از طرف دیگر ابلاغ اعتبارات استانی به صورت نقد و اسناد خزانه از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در استان‌های خراسان رضوی و شمالی نیز باید در مدت زمان اندک تا پایان سال مالی 97 (تیرماه) به سرانجام برسد. فرایند خریدها در بستر سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد) و تأکیدی که بر انجام این امور در راستای تطبیق با قوانین و مقررات همواره بوده است حجم کارها را چند برابر نموده است که همه‌ی این موارد با سعی و پشتکاری که در اندک نیروهای اداری و مالی و روابط عمومی بوده پوشش داده شد و بستر لازم برای رشد، توسعه و بالندگی این اداره کل را در کنار نیروهای فنی باعث گردیده است.
پشتیبانی از اکیپ‌های فنی اعزامی به مناطق مختلف استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و شرکت در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در راستای تکمیل منابع جدید علمی و بازدید یک هزار نفر از پارک موزه علوم‌زمین در روز جهانی موزه همراه با اطلاع‌رسانی کلیه اخبار و رویدادها از جمله رتبه کشوری پارک موزه برای ششمین سال پیاپی برگ زرین دیگری است که بر تارک این مجموعه می‌درخشد.
امید است که میزبانی از زائران حضرت امام علی بن موسی الرضا (ع) در روزهای آغازین سال و مجموعاً در سه ماهه اول سال 98 که جمع کثیری از خانواده‌های کارکنان از اقصی نقاط کشور را شامل می‌شده است مورد قبول حضرت حق قرار گیرد.
اداره آزمایشگاه شیمی
سحرناز تاج‌بخش
عملکرد آزمایشگاه شیمی در بهار 98:
آغاز سال جدید همواره با بررسی عملکرد سال گذشته و برنامه ریزی سال آینده با توجه به اهداف پیش‌رو و شرایط قابل انتظار همراه است. علاوه بر این برنامه‌ریزی‌ها، آزمایشگاه در حوزه‌ی آنالیز نمونه، به فعالیتهای خود ادامه داده است که حاصل آن آنالیز 105 نمونه در بهار 98 بوده که خوشبختانه از میزان پیش بینی شده اندکی بالاتر است. هم‌چنین آزمایشگاه شیمی در اردیبهشت امسال میزبان مدیران آزمایشگاه مرکزی (تهران و کرج) و رایزنی‌های مربوط به آزمایشگاه‌ها بوده که برای بازدید از این مجموعه به مشهد سفر کرده بودند. در این جلسات موارد متعددی از شرایط کار در آزمایشگاه، نیازها و ایده‌های همکاران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
از دیگر برنامههای همکاران آزمایشگاه شیمی شرکت در برنامه نشست مدیران شبکه آزمایشگاهی فن‌آوری‌های راهبردی بود که طی دو روز در مشهد برگزار شد و بازدیدهای متنوع و مفیدی از مجموعه‌های آزمایشگاهی مشهد انجام شد. پس از این نشست، فعالیتهای متعددی در رابطه با امور مربوط به شبکه آزمایشگاهی شامل رایزنی‌ها و مکاتبات مربوطه، انتخاب نوع آزمون‌ها، اطلاع رسانی درباره سایر آزمون¬های قابل انجام در این آزمایشگاه و تکمیل اطلاعات مربوط به دستگاه‌های آزمایشگاه پیگیری و انجام شد.
اداره ژئوماتیکس
ریحانه احمدی روحانی
بخش مهمی از فعالیتهای اداره ژئوماتیکس در سال 1397 در ارتباط با رقومی‌سازی نقشه‌های ژئوشیمی پهنه بردسکن- تربت‌حیدریه و یکپارچه‌سازی این داده‌ها بوده است مرحله اول انجام این پروژه در سه ماهه اول 1398، با همت کارشناسان اداره ژئوماتیکس به پایان رسید در این مرحله، رقومی‌سازی آنومالی‌های مربوط به 30 عنصر هدف، برای 14 ورقه ژئوشیمی و در مجموع رقومی‌سازی423 برگه انجام شد. در مرحله دوم که به امید پروردگار در سال 1398 به سرانجام خواهد رسید یکپارچه‌سازی داده‌های رقومی برای 30 عنصر فوق، بر طبق استانداردهای تعیین شده، مورد نظر خواهد بود. هدف از انجام این پروژه شناسایی مناطق آنومال برای عناصر یادشده به خصوص عناصر گران‌بها در پهنه بردسکن- تربت‌حیدریه است. لازم به یادآوری است در انجام این پروژه، بخش اکتشاف و واحد توسعه، نظارت و ارزیابی همکاری دارند.
موقعیت برگه‌های ژئوشیمی رقومی شده پهنه بردسکن– تربت‌حیدریه در ایندکس نقشه‌های 1:100.000 استان خراسان رضوی
از مهم‌ترین کارهای تخصصی انجام شده درسه ماهه اول 1398 در اداره ژئوماتیکس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• برگزاری جلسات هماهنگی اداره ژئوماتیکس با حضور همکاران اداره
• کارتوگرافی رقومی نقشه‌های زمین‌شناسی چاه گز و نقشه‌های ارجاعی در مقیاس 1:25000
• تهیه نسخه ویرایش شده نهایی گزارش ژئوسایتهای استان خراسان رضوی و ارسال به شورای ارزشیابی تهران
• نگارش گزارش تلفیق و مدلسازی ورقه فیض‌آباد شامل مراحل تلفیق با روش AHP نحوه امتیاز بندی
• همکاری با پروژه فرونشست دشت‌های استان خراسان رضوی
• پیش‌پردازش داده‌های Lansat8 استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و خراسان شمالی شامل: تصحیحات اتمسفری و رادیومتریکی و تفکیک آن‌ها
• پردازش داده‌های های‌مپ محدوده اکتشافی چاه مطر2 و تهیه عکس- نقشه رقومی کانی‌های دگرسان منطقه
• پردازش داده‌های ماهواره محدوده 1:25000 خوسف در استان خراسان جنوبی با هدف تهیه نقشه زمین‌شناسی
• پردازش انواع داده‌های ماهواره محدوده 1:25000چاه گز واقع در استان خراسان (اهداف اکتشافی)، همراه با اجرای روش آنالیز طیفی برای ده کانی دگرسان
• پردازش داده سنتینل2 محدوده 1:25000 کلاته نادی در استان خراسان جنوبی
• تهیه گزارش عملکرد اداره ژئوماتیکس سال 1397 و تعیین رویکردها و الویت های کاری این اداره در سال 1398
اداره موزه و مستندات علوم زمین
نسترن شجاعی کاوه
گزارش عملکرد اداره موزه و مستندات علوم زمین در سه ماهه اول سال 1398
اولین روزهای فصل بهار امسال، با اولین روزهای بهره‌برداری آزمایشی پارک موزه علوم زمین همراه شد. این پروژه که پس از سال‌ها تلاش و پیگیری در 15 اسفندماه 97 به بهره‌برداری رسید، در روزهای پایانی سال 97 از سوی میهمانان و علاقمندان به علوم زمین، و بیشتر با دعوت قبلی، مورد بازدید قرار گرفته بود اما با آغاز سال 98 بازدیدهای گروهی از طرف آموزشگاه‌های مشهد و در سطوح مختلف برنامه‌ریزی شد. آمارها نشان می‌دهد که میزان استقبال آموزشگاه‌ها و خانواده‌ها از پارک موزه علوم زمین در همین فصل از کلِ بازدیدهای سال 97 یا 96 بیشتر بوده است.
بهار هر سال به منزله پایان یک سال فعالیت موزه‌هاست که باید ضمن ارائه گزارش کار سال گذشته و برنامههای سال در پیش‌رو، مورد ارزیابی داوران کمیته ملی موزه‌ها (ایکوم ایران) قرار گیرند. سال 98 برای ششمین سال پی در پی، موزه علوم زمین (در قالب جدید پارک موزه) موفق به کسب رتبه برتر در شاخص "توسعه مدیریت" میان موزه‌های دولتی متوسط در سطح کشور شد. هم‌چنین از طرف سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی به دلیل فعالیتهای انجام شده، مورد تقدیر قرار گرفته و همکاران در برنامه‌ای که به مناسبت هفته میراث فرهنگی و روز جهانی موزه در تالار موزه بزرگ خراسان برگزار شده بود، لوح سپاس دریافت نمودند.
افزون بر این‌ها، مستندنگاری در سامانه مستندات علوم زمین و سامانه میکروفسیل ادامه دارد. شایان ذکر است که برای پژوهشگرانی که علاقمندند تا نمونه‌های معرفی شده در مقالات علمی – پژوهشی ایشان مستندنگاری شوند، تعداد 51 Depository Number (DN) صادر شده است.
امسال با توجه به بهره‌برداری از پروژه پارک موزه علوم‌زمین و وجود فضای فیزیکی مناسب، مراسم روز جهانی موزه با برنامه‌ریزی و در دو روز (27 و 28 اردیبهشت) برگزار شد که گزارش آن در همین شماره خورشید مشرق در صفحه 49 ارائه شده است.
پیگیری اجرای موارد ناتمام و برطرف نمودن کمبودهای موجود، تهیه بروشور و کاتالوگ و هم‌چنین تهیه دفترچه راهنما برای راهنمایان موزه از دیگر فعالیت‌هایی است که در این سه ماه انجام شده است.
