به کارگیری سلیقه های شخصی؛ هزارتوی بی سرانجام
برای انجام کاری در حوزه مسئولیتم، روال تعریف شده را اجرا کردم و بعد از ده روز، پیگیر کار شدم... نه تنها کار انجام نشده بود، بلکه برای انجام شدنش مراحلی لازم بود که در روال عادی، تعریف نشده است. حتما شما هم با مواردی از این دست مواجه شده اید و بی تردید از بی سامانی موجود رنج برده اید. به ویژه اگر احساس کنید از ناآگاهی شما در خصوص روال قانونی انجام کار سوء استفاده می شود.
برای درک اینکه مشکل ناشی از چیست و چگونه باید با آن برخورد کنیم، به این نتیجه رسیدم که:
• بسیاری از ما در نبود قانون و استانداردهای مشخص و دقیق در انجام کارها از نظرات و سلیقه ی شخصی استفاده می کنیم.
• نظرات و سلیقه های ما؛ به خصوص در زندگی های امروزی؛ بسیار متنوع و متفاوت است.
• حتی در شرایط تعریف بهترین قانون و دستور العمل نیز، نبود نظارت و ارزیابی سبب ایجاد سر درگمی و نهایتاً انجام امور برمبنای سلیقه شخصی می شود.
اجرای سلیقه ای: مزیت یا خطر ؟
آیا اجرای سلیقه ای امور کاری مثبت است یا منفی یا بخشی از هر دو؟
در بعضی موارد خروجی کارهای سلیقه ای خوب از آب در می آید. ولی در دید کلی چنین مواردی بسیار اتفاقی و کاملا وابسته به خصوصیات شخص مورد نظر است. در بیشتر موارد اجرای سلیقه ای حتی اگر با نیت مثبت انجام شود و نتایج مثبتی در پی داشته باشد در اساس مشکل زا است چرا که نتیجه ی آن داشتن محیطی با برخوردهای غیر یکنواخت و احتمالا همراه با تبعیض، غیر پویا و رو به رکورد خواهد بود. چنین سیستمی به جای متکی بودن به روال کاری تعریف شده، برنامه ها ی کارشناسی شده و نظرات جمع، به فرد خاصی متکی خواهد بود که قدرت ابتکار، خلاقیت و رشد را در حوزه تعریف شده خواهد گرفت و از سوی دیگر ترویج بی مسئولیتی را در بین افراد توسعه می دهد. برخی از مشکلات روال های سلیقه ای عبارتند از:
1- سیستم سلیقه ای پیوستگی ندارد و لذا از نقاط مختلف آسیب پذیرخواهد بود.
2- تفاوت بین رفتار هنجار و ناهنجار در چنین سیستمی نه تنها مشخص نخواهد بود، بلکه بعضا جابه جایی در ارزش گذاری افراد بر این اساس رخ می دهد.
3- رواج تبعیض و رشد نا متناسب مجموعه.
راه حل های پیشنهادی:
1- سعی کنیم ابتدا در رفتار خودمان به این موارد توجه کرده وحتی الامکان از برخوردهای سلیقه ای پرهیز نمائیم.
2- جایگاهی برای نظارت و ارزیابی در نظر گرفته و آن را جزو اصول هدایت صحیح سیستم، ارزش گزاری کرده و به آن بها دهیم.
3- آموزش های مناسب را به صورت کاربردی برای همه در حوزه های مسئولیت مربوط درخواست نماییم.
4- عملکردها را در بازه های زمانی میان مدت بررسی کرده تا با درک مشکلات و ضعف ها، به اصلاح و بهینه سازی سیستم های اجرایی و قوانین رایج در هر حوزه بپردازیم.
5- سیستمی باز در پذیرش نظرات و پیشنهادات منطقی افراد داشته باشیم. به این ترتیب افراد از ابراز سلیقه های خود خرسند می شوند و این سلیقه های فردی به صورت سازمان یافته و هماهنگ اجرا می شود. با استفاده از آنها حفظ پویایی و توجه به ویژگی های فردی در سیستم اعمال می گردد. در این شرایط به جای اجرای سلیقه های فردی، از آن ها برای اجرایِ یک پارچه، منظم، شفاف و پاکیزه با حداقل آسیب های وارده، استفاده خواهد شد.
6- سلیقه های شخصی را به خدمت اصلاح ساختارها ببریم چرا که سیستم ها نیز به مرور زمان پیر می شوند چه بسا با تکیه بر سلیقه های افراد مختلف نیروی تازه ای در مجموعه دمیده شود و این نیرو به جای اثرات منفی به فرصت تبدیل شود.
پیام فرهنگی:
• از برخوردهای شخصی و سلیقه ای در محیط کار خود پرهیز کرده، نظرات و پیشنهادات خود را به صورت شفاف از مسئولین، شوراها و متصدیان درخواست نماییم. برای ابراز یک پیشنهاد و راهکار خوب، در انتظار دعوت نباشیم.
• در صورت رخ دادن اعمال سلیقه ی شخصی توسط دیگران، سعی کنیم آن را با حمایت عمومی و با نیت اصلاح امور تعدیل نماییم. برخورد شخصی با چنین مواردی نوع دیگری از اعمال سلیقه ی شخصی است.
• آنچه را بر خود نمی پسندیم، برای دیگران هم نپسندیم.
• ایمان داشته باشیم توجه به قانون محیط امن تری برای ما ایجاد می کند.
