اداره کل زمینشناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق بر پایهی برنامهریزی علمی و عملیاتی و با تکیه بر توان کارشناسی پروژههای متعددی را به انجام رسانده و یا در دست انجام دارد.
با هدف انتقال تجربه و نیز معرفی نتیجه تلاش همکاران، در هر شماره به معرفی یک و یا چند پروژه منتخب میپردازیم.
خوشبختانه پروژه پارک موزه علومزمین که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه بوده و به دلیل گستردگی و تنوع موضوعات مطرح شده در آن انرژی بخشی از همکاران در قالب "کارگروه پارک موزه علوم زمین" معطوف به آن بوده است، در آستانه بهره برداری قرار دارد.
پیشتر در نوشتارهایی به اهداف و رسالت تأسیس پارک موزه علومزمین در مشهد اشاره شده است. اینک برآنیم تا در سلسله نوشتارهایی ظرفیتهای ایجاد شده در راستای اهداف مورد نظر را بررسی نماییم.
در نقاط مختلف دنیا پارکهایی وجود دارند که به دلیل وجود پدیدههای خاص طبیعی، مورد توجه بازدیدکنندگان قرار میگیرند. همچنین در نقاط گوناگون جهان، موزهها با موضوعات متنوع، مجموعههایی نفیس از آثار مختلف طبیعی یا ساخت دست بشر را به نمایش میگذارند. اما کمتر پیش میآید موزهای ویژگیهای پارک بودن را هم داشته باشد و یا یک پارک تفریحی، موزه هم باشد. در این پروژه رویکردهای گوناگونی مدنظر بوده است که در این شماره و شمارههای آینده به برخی از آنها اشاره مینمائیم:
الف: توسعه گردشگری علمی و انتقال نقش و اهمیت علومزمین به متن جامعه
توسعه گردشگری علمی و انتقال نقش و اهمیت علوم زمین به متن جامعه دو هدف اصلی مورد نظر در این پروژه بودهاند. گردشگری علمی چیست؟ گردشگری علمی موضوع گردشگری برای کاوش و مشاهدهً جاذبههای علمی است که ویژگیهای یادگیری، ماجراجویی، گردشگری فرهنگی و تجربی را به اشتراک میگذارد. این تعریف موزهها، آزمایشگاهها، رصدخانهها، دانشگاهها، کارخانهها، معادن و البته
گردش و اکتشاف در دل طبیعت را پوشش میدهد.
از دیگر سو، آشنا کردن مردم با پدیدههای زمینشناختی و تشویق آنها برای جستجو و کشف گذشتهی زمین، درک شرایط فعلی آن و چشمانداز آیندهی این سیارهی خاکی، برای موزه علوم زمین مشهد یک مهم رسالت است چرا که موزهها مکانهایی برای پژوهش و آموزش غیرمستقیم علوم مختلف میباشند.
با توجه به این موارد، پارک موزه علوم زمین نیز مکانی برای معرفی زمین و پدیدههای مرتبط با آن میباشد. آیا زمینی که بر روی آن زندگی میکنیم و تمامی مواد مورد نیاز خود را از آن بدست میآوریم، بدرستی میشناسیم؟ بحث حفاظت از کره زمین، صرف نظر از شعارها، بحثی جدی و فراملیتی است. آیا بدون شناخت درست از موهبتهایی که در دل زمین نهفته، میتوانیم در حفظ آن کوشا باشیم و به فرزندانمان هم آموزش بدهیم؟ از این رو اهمیت و جایگاه چنین موزههایی بیشتر روشن میشود. اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق، با هدف معرفی و شناساندن زمین و علوم زمین به عموم مردم و بویژه کودکان و جوانان این مرز و بوم، اقدام به برپایی چنین مکانی نموده است. به باور مجریان طرح، پارک موزه علوم زمین مشهد افزون بر نمایش جلوههای زیبای زمین شناختی، پارک و مکانی زیبا برای گردش و گذران اوقات فراغت نیز هست و از این رو نقشی آموزشی– فرهنگی را ایفا میکند. همچنین به بازدید کنندگان اهمیت حفظ میراث زمین را یادآور میشود. نکتهی مهمی که انسان امروز سخت به آن نیازمند است. بازدید کنندگان از این مجموعه ضمن گذراندن اوقاتی خوش در کنار خانواده و دوستان، با مطالب علمی علومزمین که بسیار متنوع و مورد توجه است، آشنا میشوند.
وجود چنین مکانهایی برای شهرهای بزرگ یک مکان ارزشمند علمی ـ تحقیقاتی، جاذبه گردشگری و یک پایگاه فرهنگی محسوب میشود که میتواند مایه افتخار همه شهروندان باشد به گونهای که پنجرهای زیبا به روی علاقمندان به علوم زمین و مشتاقان طبیعت باز میکند.
برای شهری چون مشهد با جذابیت گردشگری بالا و حضور سالانه حدود 30 میلیون نفر زائر و گردشگر (به گزارش سایت خبری قدس آنلاین از قول سرپرست معاونت هماهنگی و مدیریت امور زائرین استانداری خراسان رضوی، دوشنبه 30 مهر 97) وجود چنین مکانهایی که به حضور بیشتر مهمانان و گردشگران کمک کند و خاطرهی خوشایندی از سفر در ذهن آنها باقی گذارد، ضروری است.
با در نظر گرفتن اینکه افزایش حضور گردشگران و زائران در مشهد که خود گردش مالی وسیعی ایجاد مینماید، این پروژه میبایست مورد توجه مسئولین شهری، اتحادیههای گردشگری، هتلداران و رستوران داران و حتی اصناف قرار گیرد.