اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق با هدف ارتقاء کمی و کیفی فعالیت های در دست انجام، همکاری با دستگاه های اجرایی مرتبط، تبادل تجربیات و هم‌افزایی هر چه بیشتر در تسریع حصول به اهداف تبیین شده، همکاری های برون سازمانی را در دستور کار خود قرار داده است. آنچه در ذیل به آن اشاره می شود، بخشی از این فعالیت‌ها است که جهت آگاهی خوانندگان ارائه می‌شود:
همکاری اکتشافی اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در پهنه اکتشافی گناباد "رویکردی نو در توسعه اکتشاف"
توسط: جعفر طاهری
در راستای هم‌افزایی هر چه بیشتر بین دستگاه‌های دولتی که دست‌اندرکار امر اکتشاف و معدن‌کاری می‌باشند و با هدف تسریع تولید اطلاعات بنیادین در حوزه اکتشاف در سال 1395 موافقت‌نامه همکاری بین اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران منعقد گردید شایان ذکر است شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران یکی از شرکت‌های اصلی زیرمجموعه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) می باشد. این شرکت صد در صد دولتی و وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در زمینه تولید کک متالورژی، زغالسنگ، طلا، فروکروم، نفلین سینیت، فسفات، آهک، پتاس، تیتانیوم و سرب و روی نقش بسزایی در تولید ملی ایفا می نماید.
تحقق این برنامه جایگاه معدن را در تولید ناخالص داخلی از محدوده یک درصد فعلی به 5 درصد افزایش می‌دهد. این شرکت در حال حاضر علاوه بر برنامه‌های فوق بهره‌برداری از عناصر نادر خاکی را نیز عهده دار است.
از جمله اهداف راهبردی این شرکت در زمینه اکتشاف، استخراج، فرآوری و توسعه طرح‌های معدنی و صنایع معدنی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تدوین استراتژی و نظارت بر اجرای فعالیت‌های اکتشافی، معدنی و فرآوری در راستای فراهم نمودن زمینه بهره برداری صحیح و مؤثر.
- برنامه‌ریزی و توسعه فناوری و حمایت علمی از واحدهای اکتشافی، معدنی و فرآوری به منظور افزایش بهره وری و توسعه واحدهای جدید.
- حمایت از توسعه صادرات محصولات معدنی و خدمات فنی و مهندسی.
- گسترش فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی.
- توسعه کارآفرینی و رشد بهره وری مدیریت و نیروی انسانی.
این شرکت با مجموعه‌ای از واحدها و مجتمع‌های بزرگ صنعتی - معدنی جایگاه مهمی در فعالیت‌های معدنی کشور دارد. تعدادی از مهم ترین واحدهای تحت پوشش عبارتند از:
- مجتمع سرب و روی انگوران
- مجتمع طلای موته
- مجتمع کک‌سازی و پالایش قطران زرند
- مجتمع طرح‌های اکتشافی و معدنی سیستان و بلوچستان
- مجتمع فسفات اسفوردی
- مجتمع معدنی سرب نخلک
- مجتمع نفلین سینیت کلیبر
- مجتمع پتاس خور و بیابانک
- مجتمع سرب و روی مهدی آباد
- مرکز تحقیقات مواد معدنی ایران- یزد
- مجتمع سنگ آهن جلال آباد
- مجتمع سنگ آهن سیرجان
- مجتمع معادن سنگ آهن فلات مرکزی ایران
- مجتمع ذغال‌سنگ گلندرود
افزون بر موارد فوق این شرکت طرح‌های مهمی را در دست انجام دارد که ورود به آن‌ها از حوصله این بحث خارج است. در راستای هم افزایی هرچه بیشتر در دستیابی به اهداف اکتشاف در منطقه شمال شرق در سال 1395 این اداره کل تفاهم‌نامه همکاری با این مجموعه مبادله و متعاقب آن عملیات اکتشافی در پهنه اکتشافی گناباد در اوایل مهر ماه آغاز گردید.
با عنایت به تیم های فنی و سازماندهی مطلوب روی این پروژه عملیات اکتشافی در محدوده ای به وسعت حدود 1000 کیلومتر مربع حول محور اکتشافات ژئوشیمیایی در مقیاس 1:25000 برنامه ریزی و اجرا شد. با برداشت حدود 1400 نمونه شامل رسوب آبراهه ای، کانی‌سنگی و نمونه مینرالیزه ابتدا نمونه ها آماده سازی و به آزمایشگاه ارسال شد. در ادامه با دریافت نتایج، پردازش داده‌ها در هر مرحله در دستور کار قرار گرفت. این عملیات در نظمی مثال زدنی پی‌گیری به گونه ای که در کمتر از شش ماه به کنترل زمینی (anomaly checking) نتایج منجر شد. با ارزیابی های صحرایی و برداشت نمونه های تکمیلی سرانجام در تیرماه 1396 تعداد 14 تارگت معدنی به مساحت 43 کیلومتر مربع شامل فلزات گران بها مانند: طلا و نقره، فلزات استراتژیک مانند: کبالت و بیسموت، فلزات پایه مانند: سرب و روی و مس معرفی و گزارش نهایی در پایان مرداد ماه تحویل مبادی مرتبط گردید.
آنچه مایه مباهات و افتخار این اداره کل می‌باشد حضور علمی و مستدل کادر فنی این اداره کل در جلسه دفاع از پهنه اکتشافی در سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با شرکت نمایندگان وزارت صمت بود که نه تنها تحسین همگان را برانگیخت بلکه به باور نماینده وزارت متبوع (مهندس امیدی) در بین 17 پهنه‌ای که تا این تاریخ جلسه‌ی دفاعیه داشته اند به عنوان علمی ترین و سیستماتیک‌ترین پهنه اکتشافی معرفی شد.
بی گمان این دستاورد حاصل حسن نظر و پشتیبانی مطلوب عزیزان در شرکت تهیه و تولید به ویژه مدیریت محترم اکتشاف و تیم نظارت از یک سو و اشراف کاری و حضور مسئولانه کارشناسان و تیم پشتیبانی در اداره کل از سوی دیگر می باشد. شایان گفتن است پیش از این اشتهار گناباد به معادن غیرفلزی و به ویژه خاک‌های صنعتی بوده است و این دستاورد مهم اکتشافی ظرفیت های جدیدی در توسعه این منطقه ارائه می دهد.
با شادباش این موفقیت به تمامی همکاران و طرفین دست اندرکار در این پروژه آرزوی موفقیت های بیشتر برای همه عزیزان را داریم.
