1397/01/26
تعداد بازدید: 9182
با توجه به کمبود آب شیرین در مناطق خشک دنیا، روشهای غیر علمی برداشت آب های زیر زمینی در بسیاری از مناطق در حال انجام است. این برداشتهای بی رویه سبب شده است که مشکلات جانبی به مسئله بحران آب اضافه شوند که امروزه خود به صورت مشکلات اساسی در آمده اند و نه تنها بحران آب را جدی تر کرده اند، بلکه پیامد های منفی دیگری را نیز در پی داشتهاند. از جمله این مشکلات، مسئله ی فرونشست دشتها است که اگر از همین امروز به فکر چاره برای آن نباشیم، به زودی از سایر بلایای طبیعی، سبقت می گیرد و ما را با پدیده ای روبرو می کند که شاید هرگز به آن فکر نکرده ایم: سرزمین بدون آب. این پدیده طبیعی که ظاهرا به چشم نمیآید اثرات زیادی بر شرایط اقلیمی و محیطی منطقه دارد. خشک شدن زمینهای حاصل خیز، ایجاد شکست در ساختمانها، پلها، راههای ارتباطی و سایر سازه ها، ایجاد فرو چاله ها و … از عواقب فرونشست دشتها است. سازمان زمین شناسی کشور ، بررسی گسترده ای را در این زمینه در منطقه دشت مشهد و نیشابور از پاییز 1385 آغاز کرده است.که این مدیریت همکاری نزدیکی در اجرای این پروژه مهم وزیربنایی دارد.
فرونشست:
از جمله مخاطرات زمین شناختی، فرونشست دشتهای کشور است. محدوده بررسی های طرح فرونشست زمین در برنامه چهارم توسعه شامل استانهای خراسان رضوی، کرمان، اصفهان، تهران و همدان است. سازمان زمین شناسی متولی این امر بوده و مطالعات اولیه انجام و نتایجی حاصل گردیده است. دشت مشهد نیز در محدوده استان خراسان در حال نشست است که در دو سال گذشته ماکزیمم حدود 40 سانتیمتر نشست داشته است (نرخ آن در قسمتهای مختلف متفاوت است).
نشست زمین اثرات مخربی بر روی سازه های مختلف شهری و روستایی داشته و خواهد داشت. شسکستگی و ترک در سازه های مختلف، آتش سوزی در اثر انفجار لوله های گاز، خشکسالی و ... خطرات جانی برای ساکنین داشته از اولین مشکلاتی است که با آن روبرو هستیم. در واقع بهره برداری غیر اصولی آب زیر زمینی باعث بهم خوردگی و در آرایش ذرات خاک و کاهش فضاهای خالی رسوبات شده ودر نتیجه نشست زمین را به دنبال دارد. راه حل علمی وشاید تنها راهکار کاهش و کنترل نشست؛ کاهش مصرف و کنترل شدید میزان برداشت آب زیر زمینی است.
مطالعات مختلف زمین شناشی کاربردی یکی از اهداف حاکمیتی وبه تبع آن وظایف سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور و مدیریت های آن محسوب می شود. از جمله این موارد تهیه نقشه های زمین شناسی، طرح ریز پهنه بندی لرزه ای شهر مشهد، فرونشست دشتهای کشور و ... است که پس از اتمام این مطالعات، نتایج کلیه این بررسی ها در اختیار همگان قرار خواهد گرفت تا در برنامه ریزیها و تصمیم گیریهای مسئولین لحاظ شده و از صرف هزینه های فراوان و خطرهای احتمالی پیشگیری شود.