بخش اول
"مصاحبه با دکتر طاهری مجری فنی پروژه پارک موزه علوم زمین"
جنابعالی به عنوان فردی که از آغاز در جریان طرح و تصویب و اجرای این پروژه‌ی بوده‌اید در حال حاضر مهم‌ترین چالشهای فرارو را چه می‌دانید؟
ضمن سپاس از حسن توجه خورشید مشرق به این پروژه‌ی مهم در حقیقت باید گفت که این پروژه با توجه به محدودیت‌های اعتباری و علیرغم اهمیت بالا با چالشهای متعددی مواجه بوده است، بخشی از آن حل و بخشی در حال حل شدن و دسته‌ای نیز منوط به آینده و اقتضائات بعدی است. در زمان طرح این پروژه اساساً توجه به چنین پروژه‌هایی از اقبال بالائی برخوردار نبود به این سبب ما مجبور بودیم با توجه به قیمت‌های حاکم بر مصالح و ابعاد منطقی برآورد سنگینی برای طرح قائل نشویم از اینرو مبلغ سه میلیارد تومان را پیشنهاد دادیم که با دومیلیارد تومان به صورت 50% استانی و 50 درصد ملی موافقت به عمل آمد. در گام بعدی با توجه به جهشی که در قیمت‌ها در دولت قبلی پیش آمد عملاً ما با چالشی بزرگ مواجه شدیم به گونه ای که با سه برابر شدن قیمت بسیاری از کالاها و خدمات برآورد واقعی ما به حدود 9 میلیارد تومان می‌رسید و مشکل بعدی آن بود که همین اعتبار به صورت منفصل در اختیار قرار می‌گرفت این شمه ای از چالشهای مادی فراروی پروژه بود. چالشهای دیگری که ما با آن مواجه بودیم و در طول اجرا از آن رنج می‌بریم بعضاً عدم توجه در حمایت از پروژه بود. خوشبختانه علیرغم همه کمبودها اکنون پروژه با پیشرفت 95 درصدی در بخش ابنیه و 50 درصدی در سایر آیتم‌ها عملاً این چالش‌ها تا حدود زیادی بر طرف شده است.
چالشی دیگری که در هرحال آینده ما را متاثر خواهد ساخت نگرشی‌های مقطعی در طرح‌ها می‌باشد گاهی با حاکمیت تفکر حمایت از بخش خصوصی پروژه‌ها و طرح‌هایی که بر عهده حاکمیت است مورد بی مهری قرار می‌گیرد غافل از آنکه در خصوصی ترین اقتصادهای دنیا؛ دولت‌ها از امور تصدی گری فاصله گرفته و نهادهای عمومی چون موزه‌ها را هم‌چنان مورد حمایت و توجه قرار می‌گیرند. دولت‌های پیشرفته پی‌ریزی بسیاری از موزه‌ها را که از ارکان و شاخص‌های توسعه می‌باشند در سال‌های دور مورد توجه قرار داده‌اند و ما بدون گذر از این مراحل و بدون فراهم شدن زیر ساخت‌های علمی نمی‌توانیم توسعه را محقق سازیم. اما تجربه نشان داده است که اراده انسان‌ها همواره بر چالش‌ها فائق آمده است و به فضل الهی ما نیز بر این چالش‌ها غلبه خواهیم کرد.
آقای دکتر طاهری جنابعالی و همکاران در طرح و پیشبرد این پروژه از چه روش‌هایی استفاده نموده اید؟
نخست آنکه ما در طرح موضوع از بند «ب» ماده 114 قانون برنامه چهارم استفاده و کاملاً قانونی عمل کردیم (ایجاد موزه‌های تخصصی وابسته به دستگاه‌های اجرایی). لذا ما به تکالیف مندرج در برنامه عمل کرده ایم اگر چنین نمی‌شد ما باید مورد سوال قرار می‌گرفتیم؛ احصاء نکرده ایم اما شاید جزو معدود دستگاه‌هائی باشیم که به این تکلیف قانونی مندرج در برنامه چهارم عمل کرده ایم.
در گام دوم تمامی مراحل قانونی مترتب بر اجرای هرگونه طرح عمرانی جدید، که در آن زمان اخذ مجوز کمیسیون ماده 32 بوده را طی نمودیم و در تعامل مثبت با استان و کشور منابع حداقلی را برای موضوع این پروژه اخذ نمودیم.
در گام سوم برای عینیت بخشیدن به ایده‌ها از توان کارشناسی علاقمند و برخوردار از انگیزه و پویائی قابل تحسین استفاده و در شرایطی که حتی مشاور طرف قرارداد نیز از تجربه لازم برخوردار نبود به تهیه مستندات لازم برای اجرا اقدام نمودیم که در حال حاضر همه ی آن‌ها موجود است. به عبارت دقیق تر ما تجربه‌های خود را مستند سازی کردیم و در حال حاضر علاوه بر پیشبرد پروژه تجربیات ارزشمندی در اختیار داریم که بسیار ذی قیمت می‌باشند و برای اجرای پروژه‌ها مشابه در هر کجای کشور صاحب سبک و روش هستیم.
شما به عنوان مجری فنی پروژه چه امکاناتی را برای این موزه متصور هستید ؟
باید به اطلاع شما برسانم که در حال حاضر حتی قبل از تجهیز به لطف خداوند این پروژه چندین ویژگی متمایز دارد:
- بزرگ‌ترین موزه علوم زمین از نظر زیر بنای فیزیکی (حدود 2000 مترمربع)
- نخستین پارک موزه علوم زمین کشور
- بزرگ‌ترین خزانه مستندات علوم زمین در کشور (حدود 1200 مترمربع)
- موقعیت منحصربه‌فرد در شهر مشهد به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کلان شهرهای مذهبی ایران و جهان از نظر راه دسترسی فضاهای جانبی و از همه مهم‌تر ایده‌های توسعه این‌ها و موارد متعدد دیگر امکانات کمی محسوب نمی‌شود اما اینکه ما چه پیش فرض‌هائی برای تداوم روند رشد این پروژه در نظر داریم مزیت‌های ما بسیار است که من به مواردی از آن‌ها اشاره می‌کنم.
1- این پروژه منطبق بر ویژگی‌های زمین‌شناسی ایران که به باور بسیاری از اندیشمندان داخل و خارج از کشور که ایران بهشت زمین‌شناسی دینا می‌دانند به صورت ساختمان اصلی و چند پردیس تعریف و به اجرا در می‌آید و انشاءا... طوری اجرا می‌شود که برای اقشار مختلف، پر کردن اوقات فراغت جوانان، خیل گسترده زائران و مجاوران حضرت ثامن الحج امام رضا (ع) حرفی برای گفتن داشته باشد این امکان کمی نیست این را ما انتقال فرهنگ علوم زمین به لایه‌های مختلف جامعه می‌دانیم.
2- گردآوری مستندات علوم زمین در حوزه سنگ، کانی، فسیل از این رهگذر ما کمک بزرگی به دانشجویان علوم زمین خواهیم داشت و بسیاری از دستاوردهای دانشمندان جوان و اساتید مجرب کشور را جاودانه خواهیم ساخت به شرط آنکه باور لازم برای حفظ مستندات در مرکزی که برای سالیان سال این مستندات را حفظ می‌کند پدید آید و گسترش پیدا کند که خدا را شکر زمینه‌های آن در حال فراهم شدن است. در آینده پژوهش‌گران با مراجعه به این موزه جامع دستاوردهای خود را مقایسۀ تدقیق و تصحیح خواهند نمود و خود در غنابخشیدن به مجموعه مشارکت خواهند داشت.
3- در حقیقت با ایجاد یک محل مراجعه و ذخیره دستاوردها امکان رفع خطاهای احتمالی و مقیاسی برای توسعه علوم زمین فراهم می‌شود بنابراین سومین امکانی که از راه‌اندازی پارک موزه علوم زمین به دست می‌آید کمک به توسعه علوم‌زمین به معنای تمام و به ویژه کمک به پیشرفت زمین‌شناسی خواهد بود. این سه حوزه امکانات بالقوه رشد و توسعه این مرکز خواهد بود اما انتظار می‌رود مسئولان نیز به نهادینه شدن این محورهای توسعه کمک نمایند و با پذیرش این مرکز به عنوان محل تمرکز متخصصین کارآموزه و حمایت مادی و معنوی، کشور را در طی این مسیر توسعه یاری رسانده تا در آینده ای نزدیک به ابعاد ملی و بین‌المللی آن افزوده شود.
4- از دیگر دستاوردهای این پروژه ایجاد اشتغال پایدار و دانش بنیان برای دانش پژوهان حوزه علوم زمین و به ویژه گرایش‌های مختلف زمین‌شناسی و معدن می‌باشد که فرصت کم نظیری در این بخش ایجاد خواهد شد.
