ایران - مشهد مقدس
اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق
مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی شمال شرق کشور خبر داد: 100 کیلومترمربع از دشت مشهد در محدوده فرونشست
مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات شمال شرق کشور گفت: طبق مطالعات انجام‌شده از 2718 کیلومترمربع مساحت دشت مشهد حدود ۱۰۰ کیلومترمربع در محدوده فرونشست قرار دارد. به گزارش شبکه خبری نفت و انرژی ، جعفر طاهری بابیان این‌که پدیده فرونشست زمین در پنج دشت بحرانی خراسان رضوی همچنان ادامه دارد، افزود: تداوم پدیده خشکسالی ظرف دو دهه اخیر در بخش وسیعی از کشور و همچنین برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی موجبات وقوع پدیده فرونشست زمین در بسیاری از دشت‌های حاصلخیز را فراهم کرده است.وی اظهار کرد: با توجه به کمبود آب شیرین در مناطق خشک، روش‌های غیرعلمی برداشت آب‌های زیرزمینی در بسیاری از مناطق در حال به کارگیری است، این برداشت‌های بی‌رویه سبب شده مشکلات جانبی به مسئله بحران آب افزوده شود که امروزه به‌صورت مشکلات اساسی درآمده و نه‌تنها بحران آب را جدی‌تر کرده، بلکه پیامدهای منفی دیگری را نیز در پی داشته است. طاهری گفت: از جمله این مشکلات پدیده فرونشست دشت‌هاست که اگر اقدامی برای مقابله با آن صورت نگیرد، به‌زودی از دیگر مخاطرات طبیعی سبقت می‌گیرد. مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات شمال شرق کشور افزود: این پدیده آثار مخرب زیادی بر شرایط اقلیمی و محیطی منطقه می گذارد، خشک شدن زمین حاصلخیز، ایجاد شکست در ساختمان‌ها، پل‌ها، راه‌های ارتباطی و دیگر سازه‌ها، ایجاد فرو چاله‌ها و مشکلاتی از این قبیل از عواقب فرونشست دشت‌هاست.
طرح پایش فرونشست ها، اعتبار استانی ندارد
طاهری ادامه داد: به‌منظور ارائه برنامه کاربردی برای مدیریت فرونشست زمین، سال ۹۵ اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات شمال شرق کشور پروژه‌‌ای را با عنوان «پایش فرونشست در دشت‌های خراسان رضوی» باهدف تهیه نقشه پهنه‌‌بندی میزان نشست و نقشه خطر آن به استانداری خراسان رضوی ارائه کرد که البته باوجود پیگیری‌های متعدد هنوز امکان جذب اعتبار استانی برای انجام کامل این پروژه فراهم نشده است. وی گفت: در اسفند سال ۹۶، از محل منابع در اختیار سازمانی، اعتباری برای پایش فرونشست در پنج دشت بحرانی خراسان رضوی اختصاص یافت که این مطالعات جامع‌‌ترین مطالعات مرتبط با پدیده فرونشست در این استان به شمار می‌رود و نتایج آن به‌زودی به مراجع ذی‌ربط ارسال می‌شود.
دشت‌های جوین و خواف در رده‌های بعدی میزان فرونشست
مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات شمال شرق کشور بابیان این‌که طبق مطالعات انجام‌شده از 2718 کیلومترمربع مساحت دشت مشهد حدود ۱۰۰ کیلومترمربع در محدوده فرونشست قرار دارد، تصریح کرد: بر اساس بررسی‌های به‌عمل‌آمده هم اکنون دشت بردسکن از نظر وجود عوارض سطحی شامل درز و شکاف‌های ایجادشده در مناطق مسکونی و دشت نیشابور ازنظر نرخ بالای فرونشست زمین در بین پنج دشت بحرانی استان در بحرانی‌ترین حالت قرار دارند. طاهری ادامه داد: پس‌ازآن دشت مشهد از وضعیت بحرانی برخوردار است، دشت‌های جوین و خواف در رده‌های بعدی میزان فرونشست در این استان قرار دارند که پس از نهایی شدن پردازش داده ها و کنترل میدانی، نتیجه آن در آینده نزدیک منتشر خواهد شد.
عوارض فرونشست زمین
وی عوارض فرونشست زمین را شامل کاهش ظرفیت ذخیره آبخوان و شکاف‌‌هایی دانست که در مناطق دارای فرونشست زمین موجب تخریب مزارع، کانال‌‌های آبیاری و سازه‌ها می‌شود، این شکاف‌ها همچنین به بزرگراه‌ها و خطوط راه‌آهن آسیب وارد می‌کند. به گفته مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی شمال شرق کشور، با توجه به توان تخصصی و اجرایی لازم در بررسی فرونشست دشت‌ها با تامین اعتبارات لازم، مطالعات فرونشست در دیگر دشت‌های استان تکمیل و با نصب تجهیزات فنی و پایش میدانی هدفمند، روند بررسی فرونشست زمین در این مناطق به صورت مستمر ادامه می یابد.
