1397/04/23
تعداد بازدید: 1884
فیروزه
تهیه‌کننده: حسن عزمی
در اشعار معمولاً رنگ آبی و لاجوردی را به فیروزه تشبیه می کردند.
بر دل عطار روشن گشت همچون آفتاب کاسمان نیلگون فیروزه‌ای از کان تست (عطار نیشابور)
خداوندا تو آن شخصی که چشم چرخ فیروزه/ نبیند در هزاران دور اگر چون تو بشر جوید (جمال الدین عبدالرزاق)
بجز آن نرگس مستانه که چشمش مرساد/ زیر این طارم فیروزه کسی خوش ننشست (حافظ)
ایشان که بر این گوشه بامند چه نسامند/ تاجند بر این طارم فیروزه خرامند (خواجوی کرمانی)
فیروزه یکی از سنگ‌های قیمتی است که از زمان باستان از معادن نیشابور استخراج می‌شده است و معادنی که در کتب قدیم ذکر شده است، به شرح زیر می‌باشد:
مهم‌ترین معدن، فیروزه نیشابور است و بعد از آن، از معادن کرمان (شهر بابک)، طوس، فیروزکوه و زنجان نام برده‌اند. از معادن فیروزکوه و زنجان اطلاعاتی موجود نمی‌باشد و فیروزه طوس تصور می‌شود که منطقه یخ آب در کوه‌های کاشمر می‌باشد.
نکات جالبی در مورد اجاره معدن فیروزه نیشابور می‌باشد، که به شرح زیر است:
در کتاب تاریخ تمدن اسلام، جرجی زیدان می‌نویسد اجارۀ معدن فیروزۀ نیشابور در اواسط قرن چهارم هجری 758720 درهم در سال بود. با توجه به برآورد ارزش دینار قرن چهارم و پنجم هجری که گوستاو لوبن در تاریخ تمدن اسلام و عرب نوشته است اجارۀ معدن در حدود 19000 لیره سال 1900 میلادی می‌گردد.
Ferrier جهانگرد فرانسوی که در سال 1845 در ایران بوده در سفرنامه خود از قولA.Chodsko که در سال 1838 از نیشابور دیدن کرده، می‌نویسد معدن فیروزۀ نیشابور را سالی 500 تومان اجاره داده‌اند. بنیامین در کتاب خود می‌نویسد "معدن فیروزۀ نیشابور را مخبرالدوله وزیر پست و تلگراف از دولت اجاره کرد و سالی حدود 80 هزار دلار اجاره می‌دهد" البته امروز درآمد دولت از این معدن به این مبلغ نمی‌رسد.
مرجع: کانی شناسی در ایران قدیم، محمد زاوش
