انعکاس فعالیت‌های ادارات فنی و اجرایی در دستور کار پیک خبری بوده است، به نحوی که ضمن فاصله گرفتن از روال معمولِ گزارش‌کار، بتواند اهم فعالیت‌های صورت پذیرفته در دوره سه ماهه را به سمع و نظر علاقمندان برساند. به این ترتیب گزارش فعالیت‌های مختلف به اختصار و انعکاس مهم‌ترین دستاوردها با هدف پرهیز از طرح مطالب خسته‌کننده تدوین و ارائه می‌شود.
معاونت زمین شناسی
فرخ قائمی
اهم اقدامات انجام شده معاونت زمین شناسی در سه ماهه سوم سال ۹۶
مجموع ماموریت‌های صحرایی مرتبط با فعالیت‌های معاونت زمین شناسی در این سه ماه، 137 نفر روز بوده است.
از 17 نقشه در دست اجرا تا این مرحله، 2 نقشه در مرحله رفع اشکال، 11 نقشه مراحل صحرایی آن به اتمام رسیده و کارشناسان مربوطه در حال انجام کار دفتری می باشند و 4 نقشه در حال بررسی توسط کمیته ارزیابی انتشارات می باشد.
- شرکت در جلسات کارگروه ها
- شرکت در جلسات تشکیل شده در مدیریت بحران استانداری و راه و شهرسازی
- شرکت در کارگاه دور سنجی و تهیه مدل سه بعدی با استفاده از نرم افزار
- همکاری و شرکت در عملیات صحرایی جهت تهیه نقشه گسل های استان خراسان شمالی
- همکاری با کارگروه تهیه نقشه های موضوعی و سامانه جامع نقشه ها
- مطالعه فسیل – نانو فسیل و پلاک
شایان ذکر است در این سه ماهه همچنین عملیات صحرایی نقشه 1:25000 گلگیر در منطقه خلیل‌آباد آغاز گردیده است.
معاونت اکتشاف مواد معدنی
نصیر نادری
18 پروژه اکتشافی از ابتدای سال 96 توسط همکاران معاونت اکتشاف در دست انجام بوده است. در سه ماهه پائیز عملیات مختلفی انجام گرفته که از آن جمله می توان به این موارد اشاره نمود: تکمیل برداشت ژئوشیمیایی ورقه‌های 1:100000 آمند و غزنین (500 نمونه رسوب آبراهه ای و50 نمونه کانی سنگین) در خراسان شمالی، بازدید از محدوده¬های پتانسیل دار جهت تعریف پروژه زمین‌شناسی معدنی و پی‌جویی و ژئوفیزیک سرب، روی، مس و باریت در خراسان شمالی، نمونه‌برداری کانی‌سنگین و نمونه‌برداری از مناطق مختلف جهت سنگ های قیمتی و نیمه‌قیمتی و جواهرات، تکمیل مطالعات در محدوده طلای تجرود. نظر به اهمیت پروژه طلای تجرود به تفصیل به آن اشاره می گردد.
پروژه اکتشاف عمومی محدوده معدنی تجرود کاشمر توسط مهندس جعفری و دکتر هادی زاده تحت نظارت مهندس عزمی انجام و به پایان رسیده که گزارش آن در دست تکثیر است. منطقه اکتشافی تجرود در محدوده جغرافیایی شهرستان کاشمر قرار دارد. این منطقه در بخش جنوبی نقشه زمین‌شناسی 1:100000 شامکان (1:250000 کاشمر) در مختصات جغرافیایی طول‌های 620000 تا 624000 و عرض‌های جغرافیایی 3932000 تا 3934000 و در حد فاصل دو شهرستان نیشابور و کاشمر جای گرفته است.
ناحیه مورد بررسی در زون ساختاری سبزوار از ایران مرکزی قرار دارد. گسل ریوش مهم‌ترین گسل ورقه شامکان (با سن ائوسن) منشعب از گسل درونه است. این گسل مورب‌لغز در قسمت‌هایی به صورت شیب لغز (رورانده) و در بخش‌هایی به امتداد لغز (راستالغز) متجلی می‌شود و سنگ‌های منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. واحدهای لیتولوژیکی منطقه شامل واحدهای رسوبی – آواری، ولکانیکی، نفوذی و همچنین مجموعه کالرملانژ می‌باشد.
پس از عملیات پی‌جویی و انجام اکتشافات ژئوشیمیایی در مقیاس 1:25000 و نمونه‌برداری رسوبات آبراهه‌ای، کانی سنگین و مینرالیزه در وسعتی حدود 100 کیلومتر مربع، زون‌های کانی سازی مشخص گردید کانی سازی در زون‌های تکتونیزه با لیتولوژی کربناتی – سیلیسی در حاشیه واحدهای نفوذی رخنمون دارد. از مجموع نمونه‌ها، تعداد 26 نمونه مینرالیزه تغییرات عیار طلا از 100 ppb تا 25 ppm را آزمایشگاه گزارش داده است. همچنین نمونه‌ها نسبت به سرب، روی، مس و نقره نیز آنومال می‌باشند. همچنین تعداد 9 ترانشه با حجمی بالغ بر 277 مترمکعب حفر گردید. در 34 نمونه اخذ شده از ترانشه‌ها نیز غنی شدگی نسبت به طلا محرز گردیده است. به جهت شناخت واحدهای لیتولوژیکی و ارتباط آن‌ها با کانی سازی، پیمایش‌های زمین شناسی در منطقه به منظور تهیه نقشه زمین شناسی- معدنی 1:5000 در وسعتی حدود 6 کیلومتر مربع انجام گردید. با مشخص شدن روند سطحی کانی‌سازی به منظور بررسی‌های عمقی عملیات اکتشاف ژئوفیزیکی به روش IP-RS در دستور کار قرار گرفت. بدین منظور مساحتی حدود 50 هکتار با دو رکتنگل پوشش داده شد. به منظور طراحی شبکه‌ی برداشت به طور کلی برای بررسی این تارگت دو آرایش مستطیلی بر روی آن طراحی شد سپس با بررسی نتایج به دست آمده 4 مقطع بر روی پروفیل‌های 150- و 50- و صفر و 100+ به صورت ترکیبی با آرایش داپیل داپیل و پل داپیل برداشت گردید.
بر اساس این مطالعه و نتایج حاصل از برداشت تعداد 1541 نقطه IP,RS 11 حلقه حفاری پیشنهاد گردید که بدیهی است جهت انجام عملیات حفاری می‌بایست سایر اطلاعات زمین‌شناسی و لیتولوژیکی نیز مورد توجه قرار گیرد.
نقشه زمین شناسی – معدنی 1:5000 تجرود
معاونت اجرایی
جعفر رکنی
جذب اعتبارات عمرانی در پروژه تجهیز و تکمیل بزرگ‌ترین پارک موزه علوم زمین کشور در مشهد و آغاز به کار پیمانکاران و مشاوران در بخش‌های مختلف پروژه همراه با شروع ژئوفیزیک هوایی در خراسان شمالی و پشتیبانی اکیپ‌های صحرایی در این استان با توجه به تخصیص کامل اعتبارات سفر مقام معظم رهبری به این استان و ادامه عملیات اکتشافی همچنین اختصاص اعتبار تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی مهندسی و نقشه گسل‌های استان خراسان شمالی حجم وسیعی از فعالیت‌های مجموعه معاونت اجرایی در حوزه اجرا و اطلاع رسانی را در پی داشته است که به اختصار به آن اشاره می-شود.
- آغاز عملیات پرواز ژئوفیزیک هوایی در بخش‌های جنوبی استان خراسان شمالی که بخشی از پشتیبانی لجستیکی را در پی‌داشته و این مهم در ادامه بازدید مسئولان سازمان مرکزی از پروژه مذکور نیز ادامه داشته است.
- اعزام اکیپ‌های برداشت فنی در مناطق مرزی خراسان شمالی و نقشه‌های زمین‌شناسی 1:250000 و 1:100000 این استان در راستای تکمیل باقیمانده نقشه‌ها در سه ماهه سوم 96 انجام گرفته است.
- تکمیل اسناد هزینه طرح‌های استانی شامل تهیه صورتحساب نهایی در استان¬های خراسان شمالی و رضوی به صورت جداگانه در موعد مقرر و در سیستم حسابداری تعهدی انجام گرفته است.
- تنظیم اسناد و استعلام خریدهای سرمایه‌ای و خدمات فنی و تخصصی در پروژه پارک موزه علوم زمین بخشی از فعالیت¬های این معاونت بوده است.
- کمک در برگزاری موفقیت‌آمیز نخستین کنگره بین‌المللی ژوراسیک ایران و کشورهای هم‌جوار حاصل فعالیت‌های مداوم مجموعه اداری و مالی بوده که کلیه امور پشتیبانی و مالی این کنگره را بر عهده داشته‌اند. ارتباط مداوم با دستگاه‌های اجرایی استان و مدعوین و دانشجویان و اعضاء هیئت علمی بخشی از کار بوده که اطلاع‌رسانی و تبلیغات کار نیز توسط اداره ارتباطات و اطلاع‌رسانی انجام گرفته است.
- پیگیری اعتبارات اسناد خزانه اسلامی در روند خرید تجهیزات فنی آزمایشگاهی با مساعدت و همکاری سازمان مرکزی، که با تحقق آن خدمات آزمایشگاهی گسترده‌تری در منطقه شمال شرق
ارائه خواهد شد.
- ساماندهی مطلوب کارآموزان و کارپذیران بر اساس آیین نامه تهیه شده در ابتدای سال جاری یک سیستم گردش کار منظم را در مجموعه به وجود آورده و باعث رضایت این نیروها گردیده است لذا پیگیری مداوم و ارائه گزارش کار و ارزیابی در حیطه مسئولین این معاونت همچنان ادامه دارد.
- و نهایتاً پیگیری کارگروه‌ها همراه با تهیه گزارش کار 3 ماهه، 6 ماهه، 100 روزه اول دولت یازدهم و سایر اطلاعات درخواستی حوزه ریاست سازمان در محدوده کارکرد این معاونت دنبال شده است.
اداره آزمایشگاه شیمی
سحرناز تاج‌بخش
آزمایشگاه شیمی در پاییز 96 فصل پرکاری را هم از لحاظ نمونه های ارجاعی و هم در عرصه ی فعالیت های جانبی پشت سر گذرانده است. 43% نمونه های پیش بینی شده در برنامه سالانه آزمایشگاه برای حداقل نمونه های ارجاعی در سال جدید، در سه ماه پاییز محقق شده که افت نمونه‌های دریافتی در فصل بهار را جبران نموده است.
همچنین در کنار آنالیز نمونه های ارجاعی، همکاران آزمایشگاه به فعالیت های پژوهشی- آموزشی و اجرایی زیر پرداخته اند:
• پژوهش آماری در رابطه با دقت اندازه‌گیری عناصر سدیم و پتاسیم
• پژوهش آماری مطالعاتی در رابطه با صحت اندازه‌گیری عناصر توسط جذب اتمی (عنصر مس)
• برگزاری کارگاه آموزشی "زدودن ناخالصی‌ها از سطح نمونه‌های سنگ، کانی و فسیل با استفاده از معرف‌های شیمیایی" در دو روز، در محل آزمایشگاه با حضور همکاران
• همکاری در برگزاری کنگره ژوراسیک در این اداره کل
از دیگر فعالیت های این بخش، شرکت در جلسات کارگروهی و شورای هماهنگی بوده که در مجموع شامل 23 جلسه در فصل پاییز بوده است.
اداره ژئوماتیکس
تورج محیدی فیض آبادی
اهم اقدامات انجام شده در سه ماهه سوم سال ۹۶ اداره ژئومتیکس
اطلاعات مکان مرجع
۱- تهیه لایه یکپارچه گسل‌های استان خراسان شمالی از برگه های ۱:۱۰۰۰۰۰ زمین شناسی
۲- تهیه نقشه پراکندگی واحدهای زغال سنگ دار و معادن زغال سنگ استان خراسان رضوی
۳- تهیه نقشه پراکندگی فسیل های آمونیت در زون ساختاری کپه داغ
۴- تهیه نسخه اولیه نقشه پراکندگی چاه‌های مشاهده ای محدوده استان خراسان رضوی
سنجش از دور زمین شناسی
1. آماده‌سازی داده های ماهواره ای شاهرخت برای تهیه عکس نقشه ماهواره¬ای 1:100000 شاهرخت
2. برش داده دورسنجی مرزی (1 مورد)
3. پردازش داده های استر، اسپات، IRS و لندست محدوده 1:100.000 تایباد و جنت آباد
4. پردازش داده های ماهواره ای سنگان
5. تهیه پلات های محدوده کبودان
6. همکاری در فروش و آماده سازی داده (داده استر بصیران و کودکان، هفت مورد محدوده ۱:۲۵۰۰۰، داده استر محدوده های موسویه و شارقنج)
7. پردازش داده های ماهواره ای محدوده معدنی در منطقه درونه (به درخواست بخش خصوصی/ ارائه خدمات فنی) و تهیه و تنظیم گزارش و پلات فایل های مورد نیاز
تحقیق و توسعه
۱- آماده‌سازی داده های پروژه تحلیل داده های اکتشافات ژئوشیمیایی در محیط GIS
۲- کار روی داده های هایپراسپکترال و تهیه ترکیب باندی و نسبت باندی های مختلف یک منطقه بطور آزمایشی و مقایسه نتایج
۳- آماده سازی و پردازش داده های دورسنجی جهت بارز سازی گسل های استان خراسان شمالی و تهیه گزارش مقدماتی
پروژه تحلیل داده های اکتشافات ژئوشیمیایی در محیط GIS با همکاری معاونت اکتشاف انجام می‌گیرد. هدف این پروژه بهره گیری از ابزارهای تخصصی GIS در زمینه تولید لایه های اطلاعاتی زیرحوضه‌های منشاء و تلفیق این اطلاعات با داده های نمونه‌برداری ژئوشیمیایی جهت شناسایی مناطق دارای ناهنجاری می‌باشد. به گونه ای که با حداقل عملیات دستی برای ترسیم، تحلیل ها در محیطی دقیق و کنترل شده صورت گیرند و خروجی های به دست آمده نیز قابل تلفیق با سایر لایه های اطلاعاتی در GIS باشند.
اداره موزه و مستندات علوم زمین
نسترن شجاعی کاوه
فعالیت های اداره موزه و مستندات علوم زمین در سه ماهه سوم سال 96 در سه حوزه قابل بررسی هستند:
اول؛ برنام ریزی و راهبری بازدیدها: با شروع فصل پائیز و آغاز به کار مدارس، فعالیت های موزه علوم زمین نیز افزایش یافته است. بازدیدهای عمومی دانش آموزان و دانشجویان در مقاطع مختلف و بازدیدهای خانوادگی به تعداد850 نفر که از نیمه دوم آبان ماه تا پایان آذر ماه سال جاری انجام شد.
دوم؛ ادامه برنامه ساماندهی نمونه های موزه علوم زمین؛ در این راستا مستندنگاری نمونه های سنگ، کانی و فسیل شامل شستشو، دسته‌بندی، شناسایی، عکسبرداری، اندازه‌گیری و بارگذاری در سامانه نرم‌افزاری، دریافت کد ویژه و ثبت کد بر روی نمونه و جای سپاری 150 نمونه انجام شده است. همچنین بارگذاری مطالب و عکس های میکروفسیل های مطالعه شده در پلاک های نازک مربوط به نقشه های زمین شناسی ادامه دارد.
سوم؛ فعالیت های آموزشی و پژوهشی: این مورد شامل برگزاری و شرکت در گردهمایی های بین‌المللی و نیز برگزاری کلاس های آموزشی به شرح زیر می باشد:
الف) موزه علوم زمین مشهد به عنوان یکی از حامیان "نخستین کنگره بین المللی ژوراسیک ایران و کشورهای هم‌جوار" (12 و 13 مهر ماه، مشهد) همکاری مستقیم در برگزاری آن داشته و پرسنل این اداره در هیئت های علمی و اجرایی کنگره فعالیت داشته اند.
ب) شرکت در اجلاس جهانی موزه های آسیا - اقیانوسیه (آسپک 2017) که از 10 تا 12 آبان ماه در چابهار.
پ) برگزاری کلاس‌های آموزشی در مدارس مشهد در مورد استفاده بهینه از آب تصفیه شده شهری در خانه ها.
ت) انجام هماهنگی های لازم و برگزاری دوره آموزشی شناسایی سنگ های رنگین (دوره مقدماتی گوهرشناسی) برای هنرجویان داخل و خارج از اداره کل با همکاری کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار جواهرات و سنگ‌های قیمتی ایران همچنین اعطای گواهی پایان دوره با همکاری اداره فنی و حرفه ای مشهد.
ث) ارائه سه مقاله در "نخستین کنگره بین المللی ژوراسیک ایران و کشورهای هم‌جوار".
ج) انجام 38 نفر روز مأموریت صحرایی در راستای پروژه گردآوری نمونه های ایران زمین.
از دیگر فعالیت های همکاران در اداره موزه و مستندات علوم زمین می توان به شرکت همکاران در کارگروه‌های مختلف تخصصی اشاره نمود. افزون بر آن پیگیری مجدانه بودجه و طرح‌های پروژه پارک موزه علوم زمین از عمده تلاش‌هایی است که در این اداره طرح و پیگیری می‌شود.
